Cellulite of cellulitis Cellulite moet niet verward worden met cellulitis (een bacteriële infectie van het onderhuidse bindweefsel). De ontsteking bij cellulitis zorgt voor roodheid, zwelling, pijn en soms koorts. Cellulitis is, net als de huidaandoening erysipelas (wondroos)), een vorm van huidontsteking. Cellulite daarentegen is een volkomen onschuldige aandoening waarbij onderhuids vet zorgt voor kuiltjes en bobbeltjes op billen, benen en bovenarmen. Ook wel sinaasappelhuid genaamd. Veel vrouwen hebben in meer of mindere mate last van cellulite. Cellulite kan wel voorkomen bij mannen, maar dit is vrij zeldzaam. Volgens de schokkende statistieken komt het probleem voor op meer dan 85% van de dijen van vrouwen van boven de achttien, onafhankelijk van hun afkomst. (Hoewel het onder blanke en Aziatische vrouwen vaker voorkomt). En om het nog erger te maken voor vrouwen: cellulite is hard geworden, moeilijk af te breken vet dat ontstaat onder invloed van oestrogeen. Ironisch genoeg is je gewicht de boosdoener niet. Elke hoeveelheid vet (en we hebben het echt allemaal nodig in ons lichaam) kan zich op vrouwendijen manifesteren als cellulite of sinaasappelhuid. Wat werkt wel en wat werkt niet De cosmetica-industrie, artsen en schoonheidsspecialisten willen je ontzettend graag producten of behandelingen verkopen (met name heel dure) waarvan wordt beweerd dat ze je dijen slanker en strakker maken en onderhuidse vetbobbeltjes verminderen. Alles variërend van sponzen, wonderingrediënten, speciale washandjes, kruidensupplementen, vitamines, mineralen, badolie, rubberen broeken, borstels, rollers, wraps en versterkende lotions tot elektrische spierstimulatie, vibrerende apparaten, opblaasbare druklaarzen tot aan je heupen, hormoon- en enzyminjecties en massage zou effectief zijn tegen cellulite. Hoewel de markt met producten tegen cellulite steeds groter wordt, is er nog steeds nauwelijks onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van al die producten en lezen we misleidende informatie in ‘onderzoeken’ die worden uitgevoerd door de bedrijven die de producten tegen cellulite zelf verkopen. Aangezien het gevecht tegen de sinaasappelhuid zo frustrerend is, is het moeilijk om de verleiding te weerstaan om tot een dergelijke behandeling/aanschaf over te gaan. Alleen al de hoop of illusie dat een product misschien werkt, is voor veel vrouwen onweerstaanbaar, en van die zwakke plek maakt de cosmetica-industrie gretig misbruik. Mythes ontkracht Je weg vinden in die wirwar van foutieve informatie over cellulite en feit van fictie onderscheiden is niet eenvoudig, maar toch is er ook goed nieuws: er zijn behandelingen die enig effect hebben. Het slechte nieuws is dat zelfs de behandelingen die zouden kunnen werken (met de nadruk op zouden kunnen) over het algemeen niet zo veel effect hebben als ze beloven, maar elke lichte verbetering is natuurlijk prettiger dan je geld helemaal voor niets verspillen. Om erachter te komen hoe het zit, zullen we een paar van de meest voorkomende mythes over cellulite ontkrachten: - Mythe: mannen hebben geen cellulite De waarheid: tot op een zekere hoogte is dat waar. Vrouwen hebben fysiologisch een veel grotere aanleg om vet op de dijen op te slaan, terwijl mannen over het algemeen dik worden rond hun middel. Bovendien is het onderhuidse bindweefsel van vrouwen rekbaarder, waardoor het gemakkelijker scheurt: de ideale omgeving voor het ontwikkelen van cellulite. Sommige mannen krijgen echter wel degelijk cellulite, maar statistisch zijn het er veel minder dan vrouwen. - Mythe: water drinken helpt De waarheid: als water drinken de structuur van de huid zou veranderen of vet zou afbreken, zou gegarandeerd niemand last hebben van cellulite en zou niemand te zwaar zijn. Water drinken is waarschijnlijk goed voor je (hoewel er in geen enkel onderzoek precies wordt aangetoond hoeveel water goed is en hoe weinig water slecht), maar er bestaat geen enkel onderzoek dat aantoont dat het drinken van water van invloed is op vet, waar in je lichaam dat zich ook bevindt, laat staan dat het iets doet met die putjes in je benen. De theorie dat water drinken goed voor je zou zijn, is gebaseerd op het idee dat we minimaal 2 liter water per dag nodig zouden hebben, omdat ons lichaam voor het grootste deel uit water bestaat (50 tot 70% van ons lichaamsgewicht, dat is ongeveer 42 liter), evenals ons bloed, onze spieren, hersenen en botten (respectievelijk 85, 80, 75 en 25%).Hierom hebben wij per dag minimaal acht glazen water nodig. Maar een aanname is geen wetenschap, en deze aanname is bovendien een onlogische gevolgtrekking: net zoiets als zeggen dat aangezien auto’s op benzine rijden, ze altijd een volle tank moeten hebben om efficiënt te kunnen rijden. - Mythe: vocht vasthouden veroorzaakt cellulite De waarheid: het is ironisch dat te weinig water als mogelijke oorzaak van cellulite wordt gezien en dat het tegenovergestelde – te veel vocht vasthouden – ook als mogelijke factor wordt beschouwd. Er wordt heel wat gespeculeerd over hoe water vasthouden van invloed kan zijn op cellulite, maar er bestaat geen onderzoek dat deze aanname ondersteunt. Vetcellen bevatten maar ongeveer 10% water, dus beweren dat het afdrijven van te veel vocht effect zou hebben, slaat nergens op en elk meetbaar resultaat zou op zijn best kortstondig zijn. Het is waar dat het vasthouden van vocht je er opgeblazen kan doen uitzien en dat het je het gevoel kan geven dat je bent aangekomen, maar water op zichzelf heeft geen invloed op vet of hoe een sinaasappelhuid eruitziet. - Mythe: een specifiek levenspatroon kan helpen: De waarheid: een gezond dieet zorgt er misschien voor dat je je beter gaat voelen, maar onthoudt dat gewicht op zichzelf geen oorzaak van cellulite is; een dieet zal dus niet van invloed zijn op de huidstructuur van je dijen, die bepaalt hoe de gebobbelde contouren eruitzien. Bij sommige vrouwen wordt cellulite erger naarmate ze dikker worden. In dergelijke gevallen kan afvallen ertoe leiden dat de hoeveelheid en diepte van de cellulite afneemt. - Mythe: cellulite is ander vet dan dat in de rest van het lichaam De waarheid: er doen heel wat theorieën de ronde over hoe anders cellulite is dan ander lichaamsvet. Er bestaat echter geen onderzoek dat laat zien dat de vetcellen van cellulite anders zijn. De meeste onderzoekers zijn het erover eens dat cellulite gewoon vet is. En zelfs als cellulite zich anders ophoopt dan ander vet, verandert dat niets aan wat je wel en niet tegen vet op welk lichaamsdeel dan ook kunt doen. - Mythe: sporten helpt De waarheid: sporten is goed voor vrijwel elk systeem in je lichaam, maar is niet per definitie van invloed op hoe je cellulite eruitziet. Sporten verbetert de huidstructuur niet en is niet van invloed op specifieke plaatsen waar vet zich heeft opgehoopt. Met andere woorden: je kunt met sporten niets doen tegen vet op een bepaalde plek in je lichaam. - Mythe: het ontgiften van je lijf vermindert cellulite De waarheid: ontgiften betekent voor de consument het lichaam reinigen van vervuilende of andere problematische stoffen uit het milieu of het voedsel dat we eten. Dit concept is door de massamedia veelvuldig besproken, maar er is eigenlijk geen geloofwaardig onderzoek dat aantoont dat ontgiften van het lichaam überhaupt mogelijk is. In wetenschappelijke kringen heeft ontgiften betrekking op het proces van het verminderen van celschade, in eerste instantie door antioxidanten of enzymen die voorkomen dat bepaalde abnormale of onwenselijke werking van cellen plaatsvindt. Het staat vast dat dat goed is voor ons lichaam. Maar of het cellulite vermindert, is onbekend, aangezien huidstructuur en vetophoping niet worden veroorzaakt door gifstoffen uit de omgeving. Er bestaan bovendien geen onderzoeken die aantonen dat toxinen van wat voor soort dan ook de afbraak van wat voor vet dan ook verhinderen. Wat we wel weten Er zijn drie vooraanstaande theorieën over de vorming van cellulite: De huid van vrouwendijen hebben een specifieke structuur die ontvankelijk is voor het ontstaan van cellulite. Veranderingen in het vatenstelsel en het ontstaan van ontstekingen kunnen van invloed zijn op het ontstaan van cellulite. De meeste producten tegen cellulite zijn lotions en crèmes die vol zitten met exotisch klinkende of in een laboratorium ontwikkelde ingrediënten. Naast plaatselijk aan te brengen producten zijn er nog kunstgrepen zoals endermologie en microdermabrasie, en medische behandelingen zoals laser en mesotherapie (waarbij je herhaaldelijk injecties krijgt waarvan wordt beweerd dat ze vet afbreken). Lotions, crèmes en extracten in overvloed Wat betreft huidverzorging voor het lichaam zijn de mogelijkheden ontelbaar. Gek genoeg bevatten de formules bijna geen overeenkomsten. Als je de beweringen die over de producten worden gedaan, moet geloven bestaat er een enorme variëteit aan niet aan elkaar gerelateerde plantenextracten die vetcellen kunnen doen leeglopen, die vet kunnen afbreken en/of je huidstructuur kunnen veranderen. Uit onderzoek blijkt echter dat het zeer onwaarschijnlijk is dat een product dat je op de huid kunt smeren van invloed kan zijn op opgehoopt vet of zichtbaar iets kan verbeteren aan je cellulite. De hoop dat planten de oplossing bieden is vreemd omdat geen enkel onderzoek aangeeft hoe hoog de concentratie van een ingrediënt dan zou moeten zijn in een formule, welke kenmerkende fysiochemische eigenschappen van elk actief ingrediënt erin moeten zitten en of die ingrediënten gestandaardiseerde eigenschappen hebben en/of behouden. Mesotherapie voor cellulite Mesotherapie is een behandeling die bestaat uit herhaaldelijke injecties (en dan bedoelen we echt een heleboel injecties) met verschillende stoffen die in de vetlagen van de huid worden gespoten en waarvan wordt beweerd dat ze vet kunnen oplossen. Sommige van de ingrediënten die worden geïnjecteerd zijn homeopathisch en een ander deel is van farmaceutische oorsprong. Gek genoeg is het geen gestandaardiseerde behandeling, en de cocktail aan stoffen die wordt ingespoten varieert per behandelaar. Het feit dat het materiaal dat wordt ingespoten niet consequent bij iedereen hetzelfde is en dat niet iedere behandelaar vertelt om welke stoffen het gaat, maakt deze behandeling erg moeilijk te evalueren. De stof die het meest wordt gebruikt bij mesotherapie is fosfatidylcholine, dat vaak wordt gecombineerd met deoxycholaat. Een handjevol onderzoeken − waarvan één het vet onder de ogen betrof − heeft aangetoond dat deze stoffen inderdaad vet kunnen reduceren als ze in de huid worden geïnjecteerd. In theorie kan de reductie van subcutaan vet echter worden veroorzaakt doordat cellen doordat ze ontstoken raken, afsterven en resorberen. Mesotherapie is niet vrij van risico’s. Een onderzoek meldt ‘bijwerkingen, waaronder erytheem en zwelling op de plaatsen waar is geïnjecteerd. Bij een follow-up na ongeveer negen maanden zei 50% van de patiënten dat het positieve effect blijvend was, 20% ervoer enige terugval en 30% ervoer geen enkele vooruitgang.’ De conclusie van het onderzoek was bovendien dat ‘omvangrijkere onderzoeken over de lange termijn veiligheid en werking van fosfatidylcholine voor cosmetische doeleinden wenselijk zijn.’ In een ander onderzoek staat: ‘Totdat er nader onderzoek is gedaan, moeten patiënten die mesotherapie tegen cellulite overwegen zich ervan bewust zijn dat de stoffen die momenteel worden geïnjecteerd om deze cosmetisch vervelende, maar medisch goedaardige aandoening te behandelen nog niet degelijk zijn onderzocht op veiligheid en werkzaamheid.’ Bepalen of mesotherapie geschikt voor je is, is niet goedkoop. Er worden tien tot vijftien sessies van aangeraden, wat het nog duurder maakt dan liposuctie. Endermologie voor cellulite Als je op internet kijkt zou je de indruk krijgen dat endermologie cellulite geneest. Artsen, wellnesscentra, schoonheidsinstituten en zo’n beetje iedereen die het geld heeft om op internet te adverteren wil dat je gelooft in hun overdreven en idiote uitspraken. Het massage-apparaat bestaat uit twee draaiende rollers met een zuigsysteem dat over de huid wordt bewogen, een soort ouderwetse klerenwringer gecombineerd met een stofzuiger. Hoewel er allerlei uitspraken de ronde doen, mogen degenen die endermologie uitvoeren volgens de wet alleen zeggen dat de behandeling ‘het aanzicht van cellulite tijdelijk verbetert.’ Je ziet het woord ‘tijdelijk’ echter natuurlijk nooit in de advertenties of op de websites die het apparaat adverteren terug. Ontdekken of het werkt, kost veel tijd en geld. Er worden tien tot twintig behandelingen aangeraden, plus maandelijks één of twee onderhoudsbezoekjes om de resultaten te behouden. De kosten zijn erg wisselend en kunnen afhankelijk van waar je het laat doen variëren. In een poging endermologie neer te zetten als een effectieve behandeling tegen cellulite wordt vaak benadrukt dat het apparaat door de FDA is goedgekeurd als Klasse I medisch instrument en geïnsinueerd dat het dus zou zijn goedgekeurd met betrekking tot het beoogde doel. Hoewel endermologie-apparaten inderdaad Klasse I medische instrumenten zijn, zegt dat niets over hoe efficiënt ze zijn. Een Klasse I-status betekent eenvoudigweg dat er ‘minimaal risico op letsel door de gebruiker’ is. Geen enkel ander aspect van het apparaat is goedgekeurd of aanbevolen door de FDA. Volgens de FDA zijn ‘Klasse I medische instrumenten het minst onderworpen aan gereglementeerde veiligheidsvoorschriften… hoeven buitenlandse instellingen… hun product niet eens bij de FDA te registreren… en zijn voorbeelden van Klasse I-producten elastiekjes, onderzoekshandschoenen en handmatig bediende chirurgische instrumenten.’ De FDA zegt niets over de werkzaamheid van endermologie-apparaten. Of een dergelijk instrument schadelijk is, hangt af van hoe “agressief” het wordt bediend. Ondanks gebrek aan erkenning door de FDA (en enkele waarschuwende brieven waarin mensen die er onjuiste uitspraken over doen, worden berispt) zal je vast weleens een lijst zien van ‘onderzoeken’ die beweren dat ze bewijzen dat endermologie effectief is. Toch zijn de meeste van deze ‘onderzoeken’ nooit gepubliceerd of bevestigd door onafhankelijke onderzoeken. Vaak betreft het lezingen die op internationale, medische congressen worden gegeven. Dergelijke lezingen zijn geen onderzoek. Het ‘onderzoek’ dat erin wordt gepresenteerd is eenzijdig. Dergelijke lezingen zijn niet onderhevig aan dezelfde wetenschappelijke standaard als onderzoek dat wordt gepubliceerd en besproken door andere, onafhankelijke wetenschappers. Wat je in ieder geval niet in die lijsten zal tegenkomen zijn de gepubliceerde onderzoeken waarin wordt aangetoond dat endermologie niet werkt. Los van onderzoeksresultaten die elkaar tegenspreken zullen endermologie en vergelijkbare apparaten zoals het Silhouette SilkLight Subdermal Tissue Massage System van ESC niet snel van de markt verdwijnen. Het is heel gemakkelijk om ze aan te bieden en lijkt vrouwen over het algemeen blij te maken. Of dat een mentale of fysieke reden heeft, lijkt niet uit te maken. Er zijn weinig complicaties, dus het enige echte nadeel is dat je het risico loopt dat je geld verspilt, wat de meeste mensen die op zoek zijn naar perfectie geen belemmering lijken te vinden. Non-ablative lasers & lichtsystemen voor cellulite Lasers zouden best eens de volgende generatie behandelingen in de wereld van cellulite kunnen zijn, maar er is nog een heleboel onderzoek nodig voordat deze zich snel ontwikkelende behandeling bewezen effectief is en het geld echt waard blijkt te zijn. Sinds de FDA de TriActive Laserdermology van Cynosure heeft goedgekeurd als Klasse II medisch instrument dat ‘het aanzicht van cellulite tijdelijk verbetert,’ zijn er heel wat bedrijven die een graantje willen meepikken. TriActive combineert een diodelaser (met een golflengte van 810 nanometer) met plaatselijk afkoelen van de huid, een zuigsysteem en een mechanische massage (een soort kruising van een laser met een endermologie-apparaat). De manier waarop de behandeling wordt uitgevoerd is niet overal dezelfde, maar over het algemeen bestaat hij uit twee weken lang drie behandelingen per week en daarna vijf weken lang twee behandelingen per week. De status Klasse II-instrument betekent dat deze laser mag worden verkocht en gebruikt zonder supervisie van een arts, met tot gevolg dat steeds meer wellnesscentra en schoonheidssalons adverteren dat het systeem succesvol is, waarbij de uitspraak van de FDA dat het effect ‘tijdelijk’ is, wordt veranderd in het aanlokkelijkere ‘vermindert cellulite.’ Een ander apparaat dat is goedgekeurd door de FDA is Vela Smooth (van Syneron uit Canada). Dat combineert infraroodlicht met een golflengte van 700 nanometer met een continue radiogolffrequentie en mechanische zuigkracht. Twee maal per week met een totaal van acht tot tien behandelingen wordt aangeraden. Een van de weinige onderzoeken dat de efficiëntie van het apparaat bespreekt, is gedaan onder twintig vrouwen, waarbij achttien van de twintig zelf vonden dat ze er baat bij hadden. Objectieve metingen toonden alleen een afname van de dijomvang van 0,8 centimeter aan. Niet echt indrukwekkende resultaten, aan wat voor standaard je ze ook onderwerpt. Hier moet meer en breder onderzoek naar worden gedaan voordat je er een grote som geld aan uit gaat geven om te zien of een dergelijk apparaat het effect heeft waarnaar je op zoek bent, te weten dunnere/gladdere dijen, niet alleen een dunnere portemonnee. Elektrische spierstimulatie (EMS) en lontonphoresis apparaten Volgens quackwatch.com is ‘Spierstimulatie een erkende medische behandeling voor bepaalde aandoeningen om spierspasmen te verminderen, de bloedsomloop te verbeteren, bloedstolsels te voorkomen en de spierfunctie na een beroerte te verbeteren. Veel wellnesscentra en schoonheidssalons beweren echter dat spierstimulatie rimpels kan verwijderen, een facelift kan uitvoeren, je borsten kleiner kan maken, je van je bierbuik af kan helpen en cellulite kan verhelpen. Iontoforeseapparaten zijn door een arts met een medisch of diagnostisch doel te gebruiken instrumenten waarbij met directe elektrische stroom ionen oplosbare zouten (medicijnen) in het lichaam worden gebracht. De FDA beschouwt het adverteren met spierstimulatie of iontoforese voor wat voor vorm van het verbeteren van de lichaamscontouren dan ook als bedrieglijk”. Body wraps voor cellulite Veel wellnesscentra en schoonheidssalons bieden een dienst aan die cellulite minder zou maken en waar je van zou afvallen door het lichaam strak in te pakken in speciale materialen en daaronder eerst eventueel een ‘speciale’ crème of lotion aan te brengen. Er wordt beloofd dat je er centimeters slanker van wordt en de kosten van en behandeling variëren afhankelijk van de salon en of de clientèle rijk genoeg is om veel te betalen. Wetenschappelijk klinkende informatie maakt dat dit proces aannemelijk lijkt, maar het enige wat het uiteindelijk doet is je huid tijdelijk samenpersen (je kunt het vast zelf ook wel voor elkaar krijgen met plasticfolie), die na verloop van tijd gewoon zijn oude vorm weer aanneemt. Hoelang het effect standhoudt, hangt af van hoe je huid reageert. Indrukwekkende resultaten worden vaak behaald door meerdere lichaamsdelen te meten en een veelheid aan piepkleine resultaten bij elkaar op te tellen, wat veel indrukwekkender klinkt dan het in werkelijkheid is. Infomercials, internet en marketingbedrijven verkopen doe-het-zelfapparaten waarover wordt beweerd dat ze toxinen elimineren en weefsel waarin zich vocht heeft opgehoopt leegknijpen. Maar je kunt geen gif uit een cel persen. Hoewel je misschien wel water uit een cel kunt knijpen, zou je met diezelfde druk die daarvoor nodig is andere cellen beschadigen, wat niet goed is voor je huid. Bovendien zou het waterniveau onder invloed van homeostase al snel weer terugkeren naar een natuurlijke toestand voor het lichaam. Er bestaat geen enkel onderzoek dat aantoont dat je lichaam inpakken enig positief effect heeft, en je komt er niet mee van je vet of cellulite af. Pleisters voor cellulite De Amerikaanse Federal Trade Commission (FTC) ‘gaat door met zijn aanval op valse beweringen over gewichtsverlies door een fabrikant en een distributeur van dieetpleisters voor het gerecht te dagen die de pleister aanboden aan een Spaanstalige gemeenschap. De FTC beschuldigde in twee verschillende rechtszaken de fabrikant van de pleisters, Transdermal Products International Marketing Corporation, en de distributeur, SG Institute of Health & Education, ervan dat ze valselijk beweerden dat de pleister tot aanzienlijk gewichtsverlies leidt. De FTC sprak bovendien in beide gevallen de fabrikant en distributeur aan op de onware uitspraak dat de pleister, of het belangrijkste ingrediënt in de pleister, zeekelp, goedgekeurd zou zijn door de FDA en op het feit dat Transdermal Products misleidende reclameteksten aan de distributeur verschafte met tot doel de consument te bedriegen.’ De gedaagden zeiden in hun verdediging dat ze één of meerdere valse uitspraken over gewichtsverlies zouden hebben gebruikt die uit de voorlichtingscampagne van de FTC uit december 2003 zouden zijn gekomen. In die ‘rode vlagcampagne’ van de FTC, die nog steeds loopt, worden media en andere geïnteresseerden getraind de onwaarheden in advertenties over gewichtsverlies te herkennen. Een van de meest gebruikte valse uitspraken die volgens de FTC over producten waarvan je zou afvallen wordt gedaan, is dat dieetpleisters, crèmes en gels, wraps en andere producten die op het lichaam worden gedragen of waarmee de huid wordt ingesmeerd kunnen leiden tot aanzienlijk gewichtsverlies. Liposuctie voor cellulite Liposuctie heeft tot doel opgehoopt vet minder zichtbaar te maken en vet te verwijderen. De primaire functie van deze procedure is echter het verwijderen van vet op specifieke lichaamsdelen, en niet het verwijderen van cellulite. Als er door middel van liposuctie grote hoeveelheden vet worden weggezogen, kan dat de zichtbaarheid van cellulite juist vergroten doordat de huid er slap van wordt en zijn ondersteunende structuur verliest, zodat het achtergebleven vet (en er blijft altijd vet achter) juist meer opvalt. Lees meer over huidverzorging voor je lijf. Bronnen: Cosmetics & Toiletries magazine, oktober 2004, page 49; Dermatologic Surgery, juli 2005, pagina’s 866-872; Journal of Cosmetic Laser Therapy, december 2004, pagina’s 181-185; Journal of Applied Physiology, april 2002, pagina’s 1611–1618; en Skin Research and Technology, 2 mei 2002, pages 118-124; Journal of Cosmetic Science, November 2005, pagina’s 379-393; Journal of Cosmetic Science, maart-april 2005, pagina’s 105-120; Clinical Dermatology, juli-augustus 2004, pagina’s 303-309;http://www.quackwatch.org/01QuackeryRelatedTopics/cellulite.html; British Journal of Plastic Surgery, april 2004, pagina’s 222-227; Journal of Endotoxin Research, april 2005, pagina’s 69-84 en Journal of Biochemistry; Journal of Cosmetic Laser Therapy, december 2005, pagina’s 147-154; Morbidity and Mortality Weekly Report, november 2005, pagina’s 1127-1130; http://www.accessdata.fda.gov/cdrh_docs/pdf3/k030876.pdf; Securities and Exchange Commission Information, http://www.secinfo.com/dsvRx.z4y6.htm; Journal of Cosmetic and Laser Therapy, juni 2005, pagina’s 81-85.