Purging vs. puistjes: hoe ziet purging eruit?

Purging is een fenomeen dat sommige mensen met een acne-gevoelige huid kunnen ervaren, na het gebruiken van een leave-on-exfoliant of na het aanbrengen van een bepaald nieuw ingrediënt. De theorie hierachter is dat deze producten de huid 'purgen' (zuiveren) van verstoppingen diep in de porie, waardoor ze sneller dan normaal naar het huidoppervlak komen.

Van de ene op de andere dag zou je bultjes op je huid kunnen gaan zien die lijken op puistjes, maar uiteindelijk stopt dit 'zuiveringsproces' en kun je mooie resultaten van het product verwachten. Je kunt dit zien als het verslechteren van je huid voordat die beter wordt, maar wat is er nou echt aan de hand? We onderzochten alles wat je moet weten over dit zuiveringsproces van de huid.

Wat veroorzaakt purging van de huid?

Het purgen van de huid kan veroorzaakt worden door chemische exfolianten, die vuiligheid en verstoppingen in de poriën losmaken en het celvernieuwingsproces versnellen, waardoor de verstopping sneller naar het huidoppervlak komt. Een soortgelijk effect kan optreden bij andere producten zoals producten met retinoïden, die purging kunnen veroorzaken door de manier waarop zij de verplaatsing van huidcellen van de onderste lagen naar het huidoppervlak beïnvloeden (1,2).

Kan salicylzuur purging veroorzaken?

Salicylzuur (ook wel bekend als BHA) is de chemische exfoliant die het meest geassocieerd wordt met purging omdat het diep de porie ingaat, waar het stukjes dode huidcellen losbreekt. Ook verdunt het opgebouwd talg en olie om verstoppingen diep in de porie te verkleinen Salicylzuur verbetert ook de vorm van de porie, zodat verstoppingen makkelijker naar het huidoppervlak komen, zoals mee-eters of witte bultjes.

De meeste van deze verstoppingen zouden uiteindelijk toch al aan het oppervlak komen als mee-eters of gesloten comedonen (whiteheads), allebei bekend als "niet-inflammatoire acne". Wanneer niet goed verzorgd, kunnen deze mee-eters of whiteheads leiden tot meer ontstoken puistjes, maar het gebruik van een product als een BHA-exfoliant kan het proces versnellen en de verstoppingen verwijderen die uiteindelijk tot acne-gevoeligheid leiden. Bij consequent gebruik helpt BHA langzaam maar zeker om verstopte bultjes te verwijderen. Op die manier maakt het korte metten met onzuiverheden en zo worden gesloten comedonen (de whiteheads) gezuiverd (3).

Kan benzoylperoxide purging veroorzaken?

In de meeste Europese landen is benzoylperoxide alleen verkrijgbaar op recept. Hoewel het vaak wordt voorgeschreven om acne tegen te gaan, zitten er actieve ingrediënten in die het celvernieuwingsproces kunnen versnellen, waardoor het soms purging van de huid veroorzaakt bij nieuwe gebruikers.

Maar met benzoylperoxide of salicylzuur hoeft dat wat je ziet niet altijd purging te zijn. Soms kan het ook gebeuren dat je net start met een nieuw product wanneer er toevallig ook net puistjes ontstaan. Dit geldt vooral voor degenen die nieuwe producten beginnen te gebruiken rond de tijd van hun menstruatiecyclus, wanneer puistjes vaker voorkomen (4).

Hoe herken je het verschil tussen purging van de huid en puistjes?

De makkelijkste manier om het verschil te herkennen tussen purging en 'gewone' puistjes is door te kijken naar de timing. Puistjes die komen door acne-gevoeligheid zouden in principe niet erger moeten worden bij het gebruik van een product tegen puistjes. Purging ontstaat wanneer je huid zichzelf reinigt doordat je een nieuw product gebruikt waarvan bekend is dat het purging veroorzaakt.

Dr. Beth McLellan raadt aan een product waarvan bekend is dat het purging veroorzaakt - maar geen puistjes - juist te blijven gebruiken, zoals een exfoliant met 1-2% salicylzuur. Na verloop van tijd zouden de mee-eters en bultjes moeten verbeteren. Als dat niet het geval is, zou je misschien acne-producten op recept aan je dagelijkse routine moeten toevoegen (5).

Hoe zorg je voor je huid bij purging?

Neem een stapje terug en houd het bij basis-huidverzorging, wees mild voor jezelf en voor je huid. Houd je aan een milde huidverzorgingsroutine, hydrateer, drink veel water, eet gezond, houd stress onder controle en gebruik als het even kan geen make-up.

Wat je ook doet, knijp geen puistjes uit. Dit kan bacteriën verspreiden waardoor de conditie van je huid alleen maar verslechtert of - nog erger - je blijft zitten met littekens. Vergeet ook niet om elke dag zonnebrandcrème te gebruiken, vooral wanneer je producten met retinol of BHA gebruikt.

Hoe ziet huid purging eruit?

Whiteheads door purging zien er meestal minder heftig uit dan witte bultjes die je ziet bij puistjes. Wanneer je huid zichzelf aan het reinigen is, zie je meestal mee-eters en kleine, vleeskleurige bultjes in plaats van ontstoken puistjes, knobbels of diepere cysten. Maar dit is geen harde regel. Over het algemeen geldt dat puistjes door purging veel sneller verschijnen én verdwijnen dan 'gewone' puistjes.

Moet je huid eerst verslechteren voordat die verbetert?

Purging van de huid hoeft niet bij iedereen voor te komen. De uitdrukking "eerst verslechteren voordat het beter wordt" gaat niet altijd op. Waarom het sommigen wel overkomt en anderen niet blijft een mysterie. Net zoals sommigen last hebben van mee-eters, maar geen rode zwellingen of puistjes die je ziet bij acne-gevoeligheid.

Wanneer je purging ervaart terwijl je net begonnen bent met een leave-on-exfoliant of een retinoïde, kan het verleidelijk zijn om meteen te stoppen met het product, maar niet doen! Houd het vooral een paar weken vol om door deze fase heen te komen. Anders mis je juist de voordelen van dit soort producten.

Bovendien: wat je aan de oppervlakte van de huid zou kunnen zien, zou waarschijnlijk hoe dan ook tevoorschijn zijn gekomen. Of het zou juist diep in de porie blijven zitten, die dan verstopt en vergroot zou raken, waar het mogelijk cystische acne zou zijn geworden. Het is dus juist goed, ondanks de stress die je in het begin zal ervaren.

Hoe lang duurt purging?

Over het algemeen duurt het zo'n vier weken (de gemiddelde lengte van een huidcyclus), maar het kan oplopen tot acht weken. Heb je na die tijd nog steeds meer puistjes dan gebruikelijk; kijk dan naar de rest van je routine, want misschien is het dan geen purging. Het kan zijn dat je puistjes erger worden door andere dingen zoals hormonen, medicijnen of gewoon vanwege een natuurlijke ontwikkeling. Zie je niet de verbetering die je gehoopt had? Dr. Beth McLellan adviseert dan om samen met een gecertificeerd dermatoloog je huidige routine eens goed onder de loep te nemen. Misschien heeft je huid wel baat bij meer krachtige producten (die een arts kan voorschrijven).

Voor sommige mensen betekent het dat hun huid niet goed reageert op bepaalde ingrediënten, wat kan leiden tot een ongewenste reactie (in het Engels staat dit bekend als "irritant contact dermatitis"). Als je huid niet goed door deze aanpassingsperiode heen lijkt te komen, moet je misschien toch stoppen met het product en een alternatief zoeken. Zie ons artikel over het tegengaan van ongewenste reacties op huidverzorgingsproducten voor meer informatie.

Bronnen:

1. Dermatologic Therapy, september 2017, pp. 293-304
2. Postepy Dermatologii I Alergologii, augustus 2019, pp. 392-397
3. Clinical, Cosmetic, and Investigational Dermatology, augustus 2015, pp. 455-461.
4. The Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology, februari 2017, pp. 37-46
5. Journal of Italian Dermatology and Venereology, december 2020, pp. 744-748

Gerelateerde artikelen

• Puistjes: hoe kom je er vanaf?
• Alles over retinol: vrij verkrijgbaar en op doktersrecept
• Tieners en wat te doen tegen puistjes